Początki fabryki żelaza w Maleńcu sięgają 1784 roku. Wtedy to kasztelan łukowski Jacek Jezierski rozpoczął wznoszenie wielkiego kompleksu metalurgicznego, obejmującego młyn, tartak, druciarnię, fryszerki, wielkie piece w Kawęczynie i Cieklińsku, wytwórnię kos w Świnkowie oraz kopalnię rudy żelaza w Miedzierzy.
W 1800 roku fabryka stała się własnością księcia niemieckiego Jerzego Karola von Hessen-Darmstadt, który nie dbał o jej wyposażenie, przyczyniając się do upadku zakładów. Nowy rozdział w historii malenieckiej fabryki żelaza rozpoczął się w 1835 roku, kiedy to jedynym właścicielem Dóbr Ruda Maleniecka został były oficer napoleoński Tadeusz Bocheński.
Korzystając z funduszy Banku Polskiego Bocheński zmodernizował fabrykę, instalując m.in. w miejsce przestarzałych fryszerek maszyny do produkcji gwoździ, W latach 40-tych XIX wieku stały się one najnowocześniejszym prywatnym zakładem hutniczo-górniczymi w Królestwie Polskim. Kolejną modernizację fabryki w latach 60-tych XIX wieku przeprowadzili Feliks Wielogłowski i Józef Bocheński, instalując m.in. nowoczesną linię do produkcji narzędzi gospodarczych, w tym łopat i szpadli. Ich produkcja była kontynuowana aż do zamknięcia zakładu w 1967 roku. Jeszcze w 1954 roku plan produkcyjny dla Fabryki Łopat „Stalma” w Maleńcu zakładał wytworzenie: 750 tysięcy łopat i szpadli, 100 tysięcy haczyków do okien, 10 tysięcy patelni, 10 tysięcy motyk trójzębnych, 6 tysięcy radlic do sprężyn oraz 500 sztuk sztychówek do torfu.
Mimo wielu przeciwieństw losu zakład przetrwał do czasów współczesnych, dzięki zaangażowaniu m.in. studentów Politechniki Śląskiej, którzy przeprowadzili szereg prac ratunkowo-konserwatorskich. Do dziś zachowały się: najdłuższy wał napędowy w Polsce (32 m), największe, drewniane, śródsiębierne koło w kraju oraz zabytkowy park maszynowy. W 2005 roku zespół zakładu przemysłowego w Maleńcu stał się siedzibą samorządowej instytucji kultury o nazwie Zabytkowy Zakład Hutniczy, której celem jest promocja technologicznego i przemysłowego dziedzictwa regionu.